Tỏ Lòng

Tỏ Lòng

Tỏ Lòng





述懷

橫槊江山恰幾秋，
三軍貔虎氣吞牛。
男兒未了功名債，
羞聽人間說武侯。

Thuật Hoài

Hoành sóc giang sơn cáp kỷ thu,
Tam quân tỳ hổ khí thôn Ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.

Tỏ Lòng

Múa giáo non sông trải mấy thâu,
Ba quân hùng khí át sao Ngưu.
Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.

Trần Trọng Kim dịch

 

họa thơ Thuật Hoài...

Thiêng lâm hữu mạch bích nhỉ khai
Tư ưu tâm trọng quá miên hoài,
Viễn nam Việt Quốc hùng thư hội
Kiến lai thịnh trị Bảo Giang đoài. 

bussoni128

 

 

	Thuật Hoài Hoành sóc giang sơn cáp kỷ thu, Tam quân tỳ hổ khí thôn Ngưu. Nam nhi vị liễu công danh trái, Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.

 

 

	Thuật Hoài... Họa thơ Thiêng lâm hữu mạch bích nhỉ khai, Tư ưu tâm trọng quá miên hoài. Viễn nam Việt Quốc hùng thư hội, Kiến lai thịnh trị Bảo Giang đoài.

 

Phạm Ngũ Lão tự so sánh mình với Vũ hầu (Gia Cát Lượng).

Gia Cát Khổng Minh là quân sư của Lưu Bị, là người xuất chúng, siêu phàm về mưu lược, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý.

Phạm Ngũ Lão “thẹn” vì chưa có được tài năng lớn, chưa có được nhiều công lao lớn như Khổng Minh. Tự so mình với người đời trước để rồi tự hổ, tự “thẹn”, tự thừa nhận mình còn kém cỏi – đó không phải là điều ai cũng làm được. Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão là nỗi thẹn làm ngời sáng lên nhân cách con người. Nó không làm ông nhỏ bé mà càng tôn cao hơn nhân cách đó. Nó đốt lên trong lòng người ngọn lửa của khát vọng vươn tới cái cao cả, lớn lao.

Về nội dung, bài thơ tứ tuyệt vỏn vẹn hai mươi tám chữ nhưng đã nói lên được hào khí Đông A với sức mạnh của quân đội thời Trần, thể hiện được cả chí và tâm, cả tài năng và nhân cách của Phạm Ngũ Lão và tâm hồn, chí khí của vị tướng võ đã truyền cho mỗi đoạn thơ, mỗi chữ, mỗi câu... cái khí phách hào hùng của cả một thời đại.

================================

 

男兒未了功名債，
羞聽人間說武侯。

男 兒 未 了 功 名 債 羞 聽 人 間 說 武 侯

 

Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.

 

Nam nhi vị liễu công danh trái Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu

 

Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.

 

Công danh nam tử còn vương nợ Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu

 

====================================================

 

Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu.

Nam nhi vị liễu công danh trái Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu

 

Viễn nam Việt Quốc hùng thư hội
Kiến lai thịnh trị Bảo Giang đoài. 

 

Viễn nam Việt Quốc hùng thư hội Kiến lai thịnh trị Bảo Giang đoàn